عملیات غدیر – دفاع سراسری

آمادگی برای انجام ماموریت در غرب

در تاریخ 23 خردادماه 1367 و در حالی که تنها یک روز از بازگشت نیرو های گردان از مرخصی و استقرار آن ها در اردوگاه قائم می گذشت، خبرهایی مبنی بر حمله عراق به ارتفاعات شیخ محمد در بین رزمندگان منتشر شد.

بر اساس طرحی که در ایام مرخصی از سوی فرمانده ی گردان پیشنهاد شده بود، در تاریخ 24 خرداد سازماندهی گردان تغییر یافته و به 6 گروهان سبک تبدیل شد و مسئولین گروهان­های قبلی هر یک نظارت بر دو گروهان جدید را بر عهده گرفتند. پیرو تغییر یاد شده، کار برپایی چادر برای گروهان­های جدید از تاریخ26 خرداد آغاز شده و برنامه­های آموزشی گردان متناسب با سازماندهی جدید از سر گرفته شد.

در تاریخ 9 تیر مراسم اربعین شهدای بیت­المقدس 6 و سالگرد شهدای عملیات­های کربلای 1 و نصر 4 در محل گردان برگزار شد.

هر چند طی سه هفته ی گذشته، نیرو های گردان با سازماندهی جدید، خود رابرای انجام ماموریت احتمالی در منطقه ی عمومی ماووت آماده می کردند ولی در پی تحولاتی که در عرصه ی جنگ روی داده بود، محل ماموریت لشگر تغییر یافته و متعاقب آن در تاریخ 18 تیر 1367 به کادر گروهان ها خبر انتقال قریب الوقوع گردان به جنوب داده شد.

آمادگی برای انجام عملیات در جبهه ی آبادان

در پی دستور ستاد لشگر مبنی بر انتقال سریع گردان به جنوب، در روز جمعه 19 تیرماه 1367 در يك حركت سريع كليه وسايل و چادر های گردان جمع آوري شده و بر بار كاميون ها قرار داده شد و سرانجام در ساعت 4 بعدازظهر، کامیون ها و اتوبوس هاي حامل نیرو های گردان از اردوگاه مياندوآب به مقصد انديشمك حرکت کردند. در ساعت 22:00 اتوبوس ها و کامیون ها به تدریج به سنندج رسیده ولی ایست و بازرسی مستقر در خروجی شهر، به دلیل مسائل امنیتی اجازه حرکت نداده و قرار شد نیروها شب را در پادگان توحید استراحت کنند. با روشن شدن هوا، حرکت اتوبوس ها به مقصد اندیمشک ادامه یافت و نیرو ها در هنگام بعدازظهر به تدریج وارد اردوگاه گردان در موقعیت شهید اسدی (روبروی دوکوهه) شدند. پس از استقرار نیروها، کار برپایی چادرها تا فرا رسیدن شب به اتمام رسید.

در پی زمزمه هایی مبنی بر تغییر سازماندهی گردان که از صبح روز 21/4/67 در بین برخی مسئولین شنیده می شد، در ساعت 22:00 در جلسه ای که با حضور فرماندهان گردان و گروهان ها برگزار گردید، فرمان تغییر سازماندهی گردان از 6 گروهان سبک به 3 گروهان (نصر، فتح و فجر) صادر شد. ضمناً احتمال حمله قریب الوقوع دشمن در منطقه عمومی خرمشهر و آبادان مطرح گردیده و احتمال حضور گردان در یک ماموریت آفندی قبل و یا حین عملیات دشمن داده شد.

در تاریخ 22 تیرماه 67 در جلسه ای که در ساعت 6:00 صبح با حضور فرمانده گردان و فرماندهان گروهان ها، برگزار گردید، سازماندهی جدید اعلام و چیدمان مسئولین در گروهان ها و دسته های مختلف مشخص شد. در ساعت 8:00 صبح نیروهای گردان در قالب سازماندهی جدید آرایش گرفته و در ساعت 10:00 صبح تجهیزات مورد نیاز را دریافت کردند. ضمناً از حوالی عصر نیز میدان تیر گردان به تدریج بین گروهان ها انجام شد که تا غروب آفتاب به طول انجامید. در روز های بعد نیز برنامه های آموزشی از قبیل ستون کشی و … در سطح محدود بین گروهان ها و دسته ها ادامه یافت.

در پی پذیرش ماموریت جدید مبنی بر رخنه در مواضع دشمن در غرب اروند، در تاریخ 26 تیر مقرر شد گردان برای آموزش غواصی و… به اردوگاه تیپ فرات در کنار سد تنظیمی دز انتقال یابد. در پی این ماموریت گروهان نصر برای انجام عملیات غواصی و دو گروهان فتح و فجر جهت رزم پیاده انتخاب شدند.

از ساعت 9:30  روز 27 تیر 1367 جمع آوری چادر گروهان ها به ترتیب نصر، فتح و فجر آغاز شده و از ساعت 14:00 گروهان نصر حرکت به سوی اردوگاه سد دز را آغاز کرده و حرکت گروهان فتح و فجر ساعاتی پس از آن انجام شد. در حین انتقال گروهان ها، خبر پذیرش قطعنامه 598 در اخبار سراسری منتشر شد که بهت و اندوه جمع کثیری از رزمندگان را در پی داشت. در ساعت 20:00 کار انتقال نیروها به پایان رسیده و بسیاری ازنیرو ها برای شنیدن خبر پذیرش قطعنامه، به حسینیه ناوتیپ فرات، رفتند.

در تاریخ 28 تیر علیرغم پذیرش قطعنامه و تأثیر آن بر روحیه رزمندگان، نیروهای گردان برنامه روزمره خود را از سر گرفتند. بدین منظورگروهان نصر کار آموزش و تمرین غواصی را در دریاچه سد تنظیمی دز آغاز کرده و گروهان های فتح و فجر نیز برنامه های آموزشی خود را ازپی گرفتند.

در تاریخ 31 تیر نیروهای گردان همانند روزهای قبل مشغول برنامه آموزش بودند که در حوالی ظهر خبرهایی مبنی بر حمله دشمن به جاده اهواز – خرمشهر در بین رزمندگان منتشر شد. این خبر از طرفی لغو ماموریت قبلی در خصوص رخنه در مواضع دشمن در آن سوی اروند و از طرفی دیگر احتمال انجام ماموریت جدید مبنی بر مقابله با حمله ی دشمن را در برداشت.

مقابله با تک دشمن در جاده اهواز-خرمشهر

در پی خبر حمله ی دشمن در ساعت 13:00 روز 31 تیر، به نیروهای گردان آماده باش داده شده و بلافاصله پس از آن، کار تحویل ساک های به تعاون آغاز شد. در سازماندهی گردان نیز تغییر ایجاد شده و گروهان نصر هم به عنوان گروهان پیاده در نظر گرفته شد.

در ساعت 16:00 نیروهای هر گروهان برای تجهیز و تسلیح آماده شده و کار تحویل سلاح و مهمات به سرعت در حال انجام است ولی علی رغم نیاز مبرم به سلاح ضد زره، مقدار مهمات آرپی جی هفت کم بوده و از این رو مشکل جدی احساس می شود.

پس از تاریک شدن هوا، با وسائل نقلیه موجود، گروهان فجر به سوی اردوگاه کوثر اعزام شد و در اوایل صبح روز بعد این گروهان وارد اردوگاه کوثر گردید و پس از توقفی کوتاه، اردوگاه را به مقصد جاده اهواز-خرمشهر ترک کرد.

در سپیده دم روز 1 مرداد 67 گروهان فجر در نزدیکی پادگان حمید و در کنار جاده اهواز خرمشهر استقرار یافته و نیروها در انتظار توجیه ماموریت جدید به سر می برند. پس از روشن شدن هوا، حمله توپخانه ای دشمن آغاز گردیده و پس از ساعتی در حوالی نیمروز حمله زرهی دشمن از پشت پادگان حمید آغاز شده که نیروهای گروهان را مجبور به اتخاذ موضوع جدیدی برای پدافند در برابر این حمله کرد. با تشکیل خط پدافندی دفاع از مواضع با جدیت ادامه یافته و بر اثر آتش مدافعین، یک دستگاه تانک دشمن منهدم شده و با مقاومت نیروهای گروهان فجر دشمن مجبور به عقب نشینی شد.

درگیری ها تا بعدازظهر 1 مرداد 67 در منطقه ادامه دارد. نیروهای مردمی به همراه امکانات و تدارکات به منطقه رسیده و خطوط دفاعی تقویت می شوند. پس از تثبیت خط دفاعی و عقب نشینی کامل دشمن از اطراف پادگان حمید نیروهای گروهان فجر پس از تقدیم 2 شهید و تعدادی مجروح به اردوگاه کوثر بازگشتند.

دفاع سراسری(غدیر)، محور جاده ی شهید رضوی

گروهان نصر و فتح که از عصر روز 32 تیر 1367 آماده اعزام بودند، در ساعت 6:30 روز اول مرداد سوار چهار دستگاه اتوبوس شده و اردوگاه سد دز را به مقصد اهواز ترک کردند. این گروهان ها در ساعت 9:00 صبح همان روز، به اردوگاه کوثر رسیده و در موقعیت قبلی گردان استقرار یافتند.

در ساعت 14:15 روز 1 مرداد کادر گروهان های نصر و فتح توسط معاونین گردان نسبت به منطقه عملیاتی توجیه شدند و با توجه به تغییردر سازماندهی گردان، آرپی چی زن ها برای آمادگی با مانور زرهی دشمن به میدان تیر رفتند.

نیروهای گروهان نصر و فتح در ساعت 23:00 روز اول مرداد 1367، اردوگاه کوثر را جهت عزیمت به منطقه عملیات ترک کردند و در سپیده دم روز بعد، در جاده ساحلی کارون (محور اهواز – خرمشهر) استقرار یافتند. این نیروها تا ساعت 7:30 روز 2 مرداد در همان جا به استراحت پرداخته و پس از آن سوار بر اتوبوس ها شده و به سوی مقر معراج الشهداء (واقع در شمال قرارگاه جنگال) رهسپار شدند.

کادر گردان به همراه کادر فرماندهی برخی گردان های دیگر در ساعت 15:00 روز 2 مرداد به سوی جاده اهواز – خرمشهر رفته و از آنجا وارد جاده 10 شدند، اما در اواسط راه با تک زرهی دشمن مواجه شده و بازگشتند. در ساعت 16:00 همان روز، کادر گردان ها بار دیگر به سوی منطقه عزیمت کرده و از جاده شفیع زاده به سوی مرز پیش رفتند اما در آنجا نیز با تک نیروی پیاده عراق مواجه شده و مجدداً بازگشتند.

گروهان فتح و نصر با چند دستگاه وانت قبل از غروب دوم مرداد از محل معراج الشهدا به سوی جاده اهواز – خرمشهر حرکت کرده و در پشت خاکریز کنار جاده مستقر شدند. در حدود ساعت 21:00 یک گروه از افراد گردان برای شناسایی مواضع بین خط خودی و دشمن به جلو رفته و پس از ساعتی بازگشتند. پس از بازگشت گروه شناسایی نیروهای گردان با چند دستگاه وانت در جاده 10 پیش رفته و تا نیمی از راه را طی کردند. پس از آن ستون نیروها به سمت مواضع دشمن حرکت خود را ادامه داد.

در ساعت 00:30 دقیقه بامداد روز 3/5/67 گردان انصار لشکر 27 به نیروهای گردان حضرت علی اکبر (علیه السلام) ملحق شده وآماده برای پیشروی شدند. در ساعت 1:00 بامداد پیشروی آغاز شده و نیروهای گروهان نصر قبل از رسیدن به دژ مرزی (کنار جاده رضوی) با خط کمین دشمن درگیر شده و پس از وارد آوردن تلفاتی به دشمن آن را پاکسازی می کنند. پس از این رویداد حرکت برای تصرف و پاکسازی دژ مرزی ادامه می یابد.

در حدود ساعت 3:00 بامداد روز 3/5/67 تصرف سه راهی انجام شده و حرکت نیروها در امتداد دژ مرزی به طرف شمال آغاز می شود. نیروهای گردان در حدود 2 کیلومتر پیشروی کرده و محدوده پیش بینی شده را تصرف می کنند.

در ساعت 10 صبح 3 مرداد 67 بار دیگر گروهی از رزمندگان گردان پیشروی خود را بر روی دژ به سمت جاده 14(شمال) آغاز کرده و به تسخیر مواضع دشمن پرداختند اما پاتک دشمن با شدت ادامه داشته و برخی از کادر و نیروهای گروهان نصر مجروح و شهید شدند. در تمامی طول روز فشار دشمن برای بازپس گیری دژ مرزی ادامه داشت ولی در این میان نیروهای گردان حضرت علی اکبر (علیه السلام) با مقاومت خود، پاتک های دشمن را ناکام گذاشتند.

در عصرسوم مرداد 67 گروهان فجر از اردوگاه کوثر به سوی منطقه رهسپار شده و پس از تاریک شدن هوا در خاکریز کنار جاده اهواز – خرمشهر مستقر شدند. در تمامی طول شب آتش دشمن با شدت تمام بر روی نیروهای خودی می بارید. آتشبارهای ایران نیز در مواضع جدید مستقر شده و آتش پر حجمی را روانه خط دفاعی دشمن کردند. با طلوع آفتاب 4 مرداد نیروهای گروهان فجر به طرف خط حرکت کرده و در آنجا مستقر شدند.

مقارن با ورود نیروهای گروهان فجر به خط مقدم، دشمن اقدام به پاتک کرده و در پی آن نیروهای گروهان های نصر و فتح با کمک نیروهای گروهان فجر با دشمن درگیر شدند. علیرغم شدت پاتک دشمن، نیروهای گردان سرسختانه مقاومت کرده و دشمن پس از ساعتی مجبور به عقب نشینی شد.

در ساعت 16:00 همان روز قرار شد گردان عملیات کرده و تا تقاطع جاده 14 با شهید رضوی را تصرف کند. به همین دلیل نیروهای گروهان ها به طرف پیشانی جنگی حرکت کردند. حدود ساعت 17:00 دشمن متوجه جابجایی نیروها شده و ستون گردان را گلوله باران می کند که در نتیجه تعدادی مجروح می شوند. در پی این رویداد، نیروها به سنگرهای جمعی هدایت شده و در آنجا مستقر شدند.

صبح روز 5/5 عراق قصد پاتک داشته که با آتش شدید نیروهای خودی آرایش آنها به هم ریخت. بعد از ظهر همان روز نیروهای گردان به عقب برگشته و در مقر معراج الشهداء مستقر شدند. فردای آن روز نیروهای گردان به مقر خود واقع در اردوگاه کوثر وارد شدند.

در تاریخ 20 مرداد 67 نیروهای گردان از اردوگاه کوثر به اردوگاه دز نقل مکان کرد.