به همت حاج سید غلامرضا حسینی
سیر طرح ریزی عملیات والفجر هشت در۲۰ بهمن ماه ۱۳۶۴
قسمت اول
ازاواخربهارسال ۱۳۶۴ برنامه ریزی برای عملیات گسترده والفجرهشت آغازشد محدوده این منطقه عملیاتی ازمرزکوشک درجنوب اهوازتاشلمچه وازخسروآبادتا راس البیشه بود قرارگاه خاتمالانبیاص بنابرپیشنهادنیروی زمینی عملیات درمنطقه کوشک تاشلمچه رابه ارتش واگذارکردوباتوجه به مطالعات سپاه پاسداران طرح ریزی واجرای عملیات منطقه بندرفاوعراق رابه سپاه پاسداران سپرد برای نخستین باردرجنگ هریک ازدوسازمان ارتش وسپاه پاسداران دراین عملیات بطورجداگانه وبدون استفاده ازیگانهای یکدیگرودرمناطق موردعلاقه خودبرنامه ریزی کردندقرارشدهریک جداگانه عملیات موردنظرخودرااجراکنندالبته بخشی ازتوپخانه نیروی زمینی ارتش هوانیروز وپدافند هوایی ارتش درپشتیبانی ازطرح سپاه منظورشده بود
ارتش ایران برای نخستین باردولشکر۸۱زرهی کرمانشاه و۲۸ پیاده کردستان یاسنندج راازمنطقه غرب کشوربه جبهه جنوب انتقال دادو۲۰گردان توپخانه رانیزبرای عملیات پای کارآورد ازآنجا که ارتش بعثی عراق تقدم دفاعی خودرادرمنطقه شرق بصره میداداین اقدام تاحدودی باعث جلب توجه ارتش بعثی به منطقه جنوب غربی اهوازشد باناکامی ارتش درشکستن قوای ارتش بعث عراق درشلمچه ومنتفی شدن ادامه این عملیات هم زمان باعملیات منطقه فاو عملیات والفجرهشت فقط عملیاتی که سپاه پاسداران درمنطقه فاو انجام داداطلاق شد
به دلیل اهمیت وحساسیت منطقه فاو برنامه ریزی طرح ریزی وآماده سازی عملیات والفجرهشت برای سپاه پاسداران ۹ماه طول کشید دراین مدت فرماند کل سپاه وستادایشان جلسات فراوانی بافرماندهان رده های مختلف عمل کننده ونیزمسئولان جهادسازندگی برگزارکردندتابه اجرای صحیح مانور طراحی شده اطمینان پیدا کنند
آموزه سپاه پاسداران برای اجرای عملیات
درهنگام مطالعه برای انتخاب منطقه عملیاتی والفجرهشت رهنامه یادکترین وسیاست عملیاتی سپاه پاسداران دربرنامه ریزی وطراحی هرنوع عملیاتی عبارت بوداز پرهیز ازتک جبهه ایی وتلاش برای دورزدن دشمن یابانفوذعمیق وایجاد رخنه گسترده درخطوط دفاعی دشمن سپاه پاسداران پس ازعملیات والفجرمقدماتی به این سیاست اهمیت بیشتری میداد منطقه هورراهم باهمین ملاحظات برای عملیات بدر وخیبر برگزیده بود ودرطرح ریزی عملیات والفجرهشت نیز برآن توجه زیادی کرد
شکل مثلثی جغرافیای زمین درمنطقه عملیاتی فاو ونیزمحدودیت های زمین آرایش مناسب یگانهای دشمن وهمچنین دوربودن جبهه دشمن ازمناطق اصلی نبرد میتوانست تاحدزیادی این اطمینان را برای فرمانده سپاه پاسداران ایجادکندکه نکات مزبور دراین منطقه عملیاتی قابل اجراست وبنابراین میتوان به پیروزی بردشمن امیدواربودالبته هیچ یک ازعملیات های اجراشده درهوروفاوازنوع تک دورانی واحاطه ای وزدن به پهلوی دشمن نبودبلکه همه آنهاتک جبهه ای بودندوالبته دراین تکهابه ضعیف ترین خطدفاعی ارتش بعثی عراق حمله شد
باتوجه به مواردفوق سپاه پاسداران کوشید درانتخاب منطقه عملیاتی جدید اصول زیر رادرنظربگیرد وازتاکتیک های مناسب تری برای طرح عملیات بهره ببرد این اصول عبارت بودند
- اول
برنامه ریزی برای اجرای عملیات درمنطقه ای که بتوان باتوانایی های رزمی یگانهای موجود سپاه پاسداران وباتکیه برنقاط قوت یگانهای خودی به نقاط ضعف ارتش بعثی حمله کردبه عبارتی عملیات درسرزمینی اجراشود که متناسب باتوان رزمی موجودسپاه باشدهمچنین عملیات درمنطقه ای انجام شود که باتجهیزات وتسلیحات موجوددرداخل کشوریا آنچه که امکان ساخت آن درکارخانه های صنعتی کشورهست قابل اجراباشد علاوه براین طرح ریزی به گونه ایی صورت گیرد که بتوان ازموفقیت وپیروزی درنبرد اطمینان حاصل کرد
- دوم
عملیات درمنطقه ای اجراشود که بتوان ازعوارض طبیعی زمین منطقه برای افزایش توان رزمی نیروهای خودی بهره کافی برد یعنی زمین برای جنگیدن وپاتک یگانهای دشمن نامناسب وبرای مانوریگانهای خودی مناسب باشد به عبارتی عملیات بایددرمنطقه ای اجراشود که آزادی عمل کامل اجرای پاتک یگانهای زرهی ومکانیزه دشمن کاسته شود به این منظورمنطقه عملیاتی منتخب باید ازعوارض طبیعی ومصنوعی مناسب برخوردارباشد به عبارتی بایدتوان ارتش بعثی درمنطقه موردنظرمحدودباشدوزمین عملیات ظرفیت تمرکزقوابرای دشمن نداشته باشدهمچنین بایدمنطقه ای برای جنگیدن انتخاب شود که بتوان حتی الامکان بلافاصله پشت یک عارضه طبیعی مانند رودخانه یاعارضه مصنوعی مانند دریاچه نمک پدافند کردتادشمن نتواند به راحتی علیه یگانهای خودی پاتک کند
حسن منطقه فاو این بود که پس ازتصرف جناحین آن که رودخانه اروند وخورعبدالله است بلافاصله فقط ازیک سو باید مقابل دشمن پدافند میشد دراین حالت بااستفاده ازماشین آلات مهندسی امکان تشکیل خطوط دفاعی نسبتا مناسب میسربود
- سوم
عملیات درمنطقه ای صورت گیرد که موفقیت آن موجب فعال شدن جبهه های جنگ شود ورکوردوانفعال درجبهه های نبرد جای خودرا به نشاط واستمرار فشارهابرقوای دشمن بدهد وهچنین ادامه هجوم به دشمن امکان خروج ازلاک دفاعی رابه واحدهای وی ندهد ونیزبتوان ازتجارب عملیات های گذشته برای رسیدن به پیروزی وتصرف وتامین اهداف استفاده کرد
- چهارم
بتوان مسئله حجم سنگین توپخانه دشمن رابه گونه ای حل کرد که ارتش بعثی نتواند بااستفاده ازقدرت آتش سازماندهی یگانها وتدارک رسانی به نیروهای مارا مختل کند ازسوی دیگر اجرای عملیات درسرزمینی صورت بگیرد که دشمن نتواند ازهمه آتش های خود به طورموثر علیه یگانهای خودی استفاده کندوتوان وی درآن منطقه محدودترباشد
- پنجم
به دلیل عدم امکان اجرای آتش تهیه سنگین گروه های توپخانه خودی ونیز عدم امکان استفاده وسیع ازبمباران های هوایی وهمچنین نداشتن یگانهای مانوری زرهی کافی برای شکستن خطوط مستحکم دشمن وباتوجه به برتری ارتش بعثی دراین زمینه ها نبردفقط باید براساس استفاده ازرزمندگان پیاده شهادت طلب برای شکستن خط اول دشمن ونیز غافلگیر کردن دشمن بابهره گیری ازتاریکی شب طراحی وانجام شود
- ششم
دشمن نباید بتواند باصرفه جویی درقوای خودسرزمین تصرف شده رابازپس بگیرد بلکه باید مجبورشود برای بازپس گیری زمین ازدست رفته نیروهایش راباحجم انبوه بکاربگیرد وتلفات راپذیرا باشد
باتوجه به این ملاحظات فرمانده وطراحان سپاه پاسداران منطقه فاورابرای طرح ریزی واجرای عملیات انتخاب کردند درواقع طراحی چنین صحته ای برای جنگ با ارتش بعثی دشمن رامجبور می ساخت درناحیه ای بارزمندگان اسلام درگیرشودکه تمایلی به جنگ درآن ندارد این اقدام موجب میشد برای مدت زیادی ابتکارعمل دراختیاررزمندگان اسلام باشد دربرنامه ریزی وطرح ریزی عملیات درسال ۱۳۶۴ سپاه پاسداران بادوموضوع مواجه بود تجارب وناکامی های عملیات های خیبر بدر ونیز ابهام فرماندهان درباره تکرار وضعیت …
(ادامه دارد…)
